Thị trường chất phụ gia thực phẩm

Thị trường thực phẩm, đồ ăn nhanh, hàng đóng gói tại Việt Nam đang có mức tăng trưởng cao. Nhưng thị trường phụ gia hỗ trợ phát triển ngành này vẫn đang phụ thuộc vào nhập khẩu.

Dù nhu cầu về các loại phụ gia thực phẩm trong chế biến, bảo quản, dinh dưỡng… tăng mạnh, nhưng ngành công nghiệp này tại Việt Nam hầu như chưa phát triển, gần 100% các loại phụ gia chế biến thực phẩm của Việt Nam phụ thuộc vào nước ngoài.

Không làm vì vàng thau lẫn lộn?

Sự xuất hiện tràn lan trên thị trường của các chất phụ gia thực phẩm ngoài danh mục quản lý đang khiến hầu hết các cơ quan quản lý cũng như khách hàng tỏ ra hoài nghi về việc phát triển phụ gia “được cho phép”. Giáo sư Chu Phạm Ngọc Sơn, Chủ tịch Hội Hóa học, Phó chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật TP.HCM nhận định: “Nhà nước ta chưa quản lý chặt chẽ, phân biệt rạch ròi giữa hóa chất thực phẩm và hóa chất công nghiệp. Phụ gia thực phẩm được bày bán chung với hóa chất được dùng trong những mục đích khác, tạo điều kiện cho nhà sản xuất lạm dụng trong chế biến thực phẩm. Nhiều nhà sản xuất mặc dù phân biệt được, nhưng vẫn cố ý sử dụng hóa chất, phụ gia công nghiệp thay thế cho hóa chất, phụ gia thực phẩm trong sản xuất thực phẩm, chủ yếu nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận”.

Trong khi đó, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh phụ gia là một phần không thể thiếu của ngành công nghiệp thực phẩm và thực tế đang có mức tăng trưởng rất nhanh. Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Việt Nam Kỹ nghệ súc sản (Vissan), hàng năm doanh nghiệp này phải bỏ ra khoảng 200 tỷ đồng để nhập khẩu các loại phụ gia phục vụ sản xuất. Dự báo trong các năm tới con số này còn tăng lên vì nhu cầu mở rộng sản xuất và nhà máy mới ở Long An được đưa vào sản xuất.

Bà Đặng Thị Phương Ninh, Phó tổng giám đốc Vissan cho biết: “Việc nhập khẩu các chất phụ gia là điều bất đắc dĩ, vì chúng tôi không tìm được nhà cung ứng nào ở thị trường nội địa. Nếu có thì cũng là các đại lý nhập khẩu và phân phối lại với số lượng cung cấp rất hạn chế”.

Giáo sư Lưu Duẩn, Phó chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ thực phẩm Việt Nam lý giải: “Chúng ta có khai thác thị trường phụ gia thực phẩm hay không? Hay để các ông lớn trên thế giới nhảy vào khai thác hộ? Nếu không làm, chúng ta sẽ để thị trường rơi vào tay người khác. Mỗi lần hội thảo của ngành trong suốt nhiều năm qua tôi đều đặt vấn đề, nhưng vẫn chưa có doanh nghiệp nào dám làm”.

Bà Nguyễn Thị Thạch Trúc, Giám đốc phát triển kinh doanh mới khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Tập đoàn Kerry nhìn nhận: “Đầu tư nghiên cứu chế biến phụ gia thực phẩm đòi hỏi công nghệ cao, nhưng lợi nhuận thu về cũng hấp dẫn. Phụ gia ngành thực phẩm cũng chính là một lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, tuy nhiên Việt Nam đang thua về lĩnh vực này, ngay cả nếu so với các nước trong khu vực như Singapore, Malaysia, Thái Lan và Philippines”.

Còn bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực – Thực phẩm TP.HCM thì chia sẻ: “Một thị trường lớn đáng được đầu tư đã bị bỏ quên trong một thời gian dài. Với mức độ chuẩn bị như hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam muốn tham gia vào thị trường này có lẽ chỉ còn cách hợp tác, liên kết với doanh nghiệp nước ngoài”.

Theo khảo sát của công ty UBM Asia, tốc độ tăng trưởng của ngành công nghiệp thực phẩm ở Việt Nam trong thời gian qua, đặc biệt trong 5 năm trở lại đây lên tới 52%/năm. Trong đó, riêng ngành hàng đồ uống đạt mức tăng trưởng cao nhất: 150%.